Bogata oferta szlaków oraz ciekawe ukształtowanie terenu przyciąga w okolice Pradziada rzesze turystów. Czechy a szczególnie tereny przygraniczne są wyjątkowo obfite w atrakcje turystyczne. Jedna z najpiękniejszych tras w Sudetach rozpoczyna się w miejscowości Karlova Studanka i wiedzie do podnóża prastarej góry, gdzie znajduje się węzeł szlaków turystycznych i tras narciarstwa biegowego z bogatą bazą noclegową. Na szczycie Pradziada znajduje się charakterystyczna, widoczna z daleka iglica. Większość tras jest udostępniona dla rowerzystów, którzy licznie odwiedzają rejon Pradziada. Dodatkowym walorem jest możliwość dojazdu samochodem (za opłatą) niemal na sam szczyt.
Pradziad - dojazd i parkowanie
Czechy witamy na przejściu Zlate Hory. Dalej kierujemy się przez Vrbno pod Pradadem do Karlowej Studanky. Na przeciwległym końcu Studanky, po prawej stronie mijamy kościół. Główna droga skręca w lewo na Małą Moravkę. My skręcamy w prawo w kierunku Jesenika. Droga okresowo bywa zamknięta ze względu na remonty lub warunki śniegowe. Nie przejmujemy się tym. Po skręceniu w prawo jedziemy około 500 m. Po prawej stronie powinien pojawić się parking – zwykle jest jednak pełen. O ile nie jesteśmy odpowiednio wcześnie, zauważymy sznur samochodów stojących na poboczach. To znak, że jesteśmy na miejscu. Zdobycie miejsca na parkingu musi być okupione wcześniejszym podniesieniem z pościeli. W razie konieczności szukamy miejsca na poboczu, podobnie jak pozostałych kilkudziesięciu kierowców. Bez obawy. Jeśli dobrze ustawimy samochód, obejdzie się bez czeskiej pokuty. To będzie nasz punkt startowy. Sam Pradziad nie jest stąd jeszcze widoczny.
Jeśli ktoś przekracza granicę w Głucholazach, po przejechaniu Jesenika powinien się kierować na Bruntal przez Bila Voda. Alternatywą jest pozostawienie samochodu na parkingu Hvezda, do którego dostaniemy się po pięciuset metrach, skręcając z Karlowej Studanky na Małą Moravkę. Stamtąd też, można po uiszczeniu oplaty wjechać na górę, niemal pod samego Pradziada.
| Długość trasy | 13 km |
| Czas przejścia | 5 h |
| Stopień trudności | łatwy |
Pradziad Czechy - żółty szlak
Aby ruszyć w kierunku Pradziada, udajemy się w lewo (na przeciw parkingu), na żółty szlak wraz ze znakami niebieskimi. Idziemy łagodną szeroką kamienistą drogą, wzdłuż potoku Białej Opawy. Początkowo potok towarzyszy nam po prawej stronie. Mijamy kamienną zaporę, która spiętrza nieco nurt tworząc płytki zalew (idealne miejsce dla kąpieli czworonoga). Dalej strumień towarzyszy nam raz po lewej, raz po prawej stronie.
Na przestrzeni wieków, spływająca ze stoków Pradziada woda, wydrążyła tu kanion, którym obecnie wije się potok na dystansie około 3 km, pokonując różnicę wysokości 400 m. Dochodzimy do małej polany, z drewnianą chatą stanowiącą schronienie oraz przystanek dla turystów, których celem jest Pradziad. W tym miejscu szlak dzieli się na żółty, idący dnem doliny oraz niebieski, który wiedzie górnymi partiami. Na drugim końcu doliny szlaki ponownie się spotykają by razem poprowadzić nas do partii szczytowych. Podążamy dalej wzdłuż potoku za żółtymi znakami. Ścieżka jest momentami wąska, w innych miejscach nieco podmokła. Zasadniczo jednak podłoże jest utwardzone i całośc trasy można pokonać w suchym obuwiu. W okresie zimowym szlak jest oblodzony z uwagi na wilgoć ze strumienia, która wykrapla się i zamarza na trasie.
Trudniejsze odcinki szlaku uzbrojone są w drewniane schody i pomosty, w niektórych miejscach nawet z poręczami. Drewniane elementy znakomicie komponują się z otoczeniem. Gdzie niegdzie spotkamy powalone drzewo lub przewrócony pień. Towarzystwo wody powoduje, że roślinnośc jest tu bujna, w kolorze soczystej zieleni mimo, że w miejscach słabo zacienionych słońce potafi okrutnie przygrzewać. Woda jednak, obijając się o skały wzburza się, syczy, pieni i tryska. Sam dźwięk strumienia tworzącego dziesiątki a może setki kaskad, dodaje rzeźkości spragnionym turystom. Idąc dalej w pewnym momencie szlak skręca w prawo do góry. Niecierpliwi turyści zaczynają szeptać, że prawdopodobnie za chwilę wyłoni się Pradziad. Szybko okazuje się że to jeszcze nie czas. Pradziad pokaże się dopiero za pół godziny.
Pradziad - zdjęcia ze szlaku
Midas biegał zasadniczo przed nami ale nie oddalał się zbytnio tylko czekał. Spoglądał z zaciekawieniem lub litością, czemu sie tak ociągamy. Przecież jest tak fajnie i trzeba zasuwać do przodu.
Midasowi żadne schody nie strasze. Dużo z nami podróżuje i jest obyty z pokonywaniem wszelkich przeszkód terenowych.
Zwierz biegał cały czas po strumieniu. Na pomostach i stopniach zostawiał po sobie mokre ślady.
Pradziad - mapa
Videorelacja ze szlaku na Pradziad
Docieramy do ponownego połączenia szlaku żółtego z niebieskim. Dalej idziemy górą. Na końcu doliny spotykamy wodospad o wysokośći około 8 m. Pradziad, jest poprzecinany kilkoma dolinami, które odprowadzaja z niego wody gruntowe i opadowe. Czas i siła drążącej skały wody, uformowała niewielkie urwisko, tworzące wodospad. Szlak wyprowadza nas na przeciwległe zbocze doliny. Pradziad przez chwilę, dalej niewidoczny, zostaje gdzieś za plecami. Spotykamy drabinkę, której pies nie potrafił pokonać samodzielnie - ale obszedł ją bokiem. Dobrze, bo dźwiganie 40 dodatkowych kilogramów po szczeblach nie należy do przyjemności. Wędrujemy w górę. Zaczynają się łąki. Dalej znajduje się dolna stacja wyciągu narciarskiego, wzdłuż którego wychodzimy na schronisko Svycarna.
W okolicy schroniska, ku uciesze dzieci, wpasają się bardzo towarzyskie zwierzęta.
Pradziad ze swoją iglicą jest po prawej stronie. Tu, u jego stóp odpoczywamy nieco. Wieża jest niemal w zasięgu ręki. Czubek wieży na Pradziadzie jest najwyżej położonym punktem stałym w całych Sudetach. Znajduje się on na wysokości 1653 m n.p.m. (1491 m + 162 m), a więc kilkadziesiąt metrów wyżej aniżeli najwyższy punkt Obserwatorium IMGW na Śnieżce, znajdujący się na poziomie 1620 m n.p.m. Kiedyś stała tu inna wieża z kamienia.
Pradziad - historia
Nazwa Altvater pojawia się pod koniec XV wieku. Turystyka zaczyna się tu rozwijać późno, bo dopiero pod koniec XIX wieku. Kluczowym elementem umożliwiającym popularyzację turystyki w tym rejonie był dogodny dojazd od strony Karlovej Studánki. Wcześniej na halach pod Pradziadem prowadzono głównie głównie wypas owiec oraz gospodarkę leśną. Z tego okresy pochodzą pierwsze wzmianki o znajdującym się pod szczytem Pradziada schronie dla pasterzy – Ovcarna. Czeska nazwa "Praded" funkcjonuje od 1848 roku. W potocznym rozumieniu oznacza sędziwego i siwowłosego starca. Można zauważyć podobieństwo kolorów w okresie zimowym, kiedy to hale i porastające poniżej drzewa pokryte są siwym szronem. Góra jako największa w paśmie Wysokiego Jesionika (Hruby Jesenik) zasługuje na miano, jak ją już wcześniej określano najważniejszą, najwyższą (Vaterberg).
Pradziad zalicza się do najbardziej obfitych miejsc występowania górskiej fauny i flory w Republice Czeskiej. Powstał tu Narodowy Rezerwat Przyrody (Národní Přírodní Rezervace Praděd). Niższe partie pokryte są lasami świerkowymi i górskimi lasami mieszanymi, po części o charakterze puszczy. Pradziad porośnięty jest miejscami, sztucznie sztucznie sadzoną a wcześniej nieobecna kosodrzewiną. W górnych partiach, powyżej górnej lasu spotkamy piękne alpejskie hale mające charakter skał szczytowych oraz źródła potoków (Sokolí, Česnekový i Bílá Opava). Na terenie rezerwatu żyją kozice górskie, które zostały tu przywiezione przed Pierwszą Wojną Światową. W rejonie kotłów i żlebów znajdziemy połacie wytrzebione z drzew na skutek lawin śnieżnych oraz silnych wiatrów.
Wieża na szczycie Pradziada
Pradziad, w latach 1903-1912 zyskuje kamienną wieżę widokową o wysokości 32,5 m z restauracją umieszczoną na parterze. Surowe warunki atmosferyczne panujące na szczycie wpływały destrukcyjnie na konstrukcję wieży, która wymagała ciągłych napraw. Po wojnie wieża została zamknięta dla turystów a w roku 1959 uległa zawaleniu.
Ze względu na potrzeby transmisyjne, w 1977 roku rozpoczęto budowę nowej, betonowej wieży. Przy okazji prac inwestycyjnych powstała droga dojazdowa z Karlovej Studanki. Czubek wieży na Pradziadzie jest najwyżej położonym punktem stałym w całych Sudetach. Obecnie wewnątrz wieży mieści się stacja meteorologiczna, hotel Praděd wraz z restauracją oraz oszklony taras widokowy na wysokości 1563 m npm. Na temat widoków z tarasu nie ma co się rozwodzić. Warto przekonać się samemu dokąd można sięgnąć wzrokiem przy dobrych warunkach pogodowych.
W 2004, na wzgórzu Wetzstein w Turyngii została wzniesiona wierna replika starej wieży z Pradziada.
Źródło: Flikr
Szlaki Pradziad
Rejon pradziada stał się obecnie centrum turystycznym regionu. U podnóża szczytu znajdziemy kilka ośrodków hotelowych, restauracje, ośrodek narciarski oraz słynne schronisko Svycarna. Powyżej, z lewej strony znajdujących na przeciw wyciągów narciarskich, biegną szlaki czerwony i odchodzące od niego żółty i niebieski. Te dwa ostatnie tworzą pętlę, którą można zaplanować wejście na Pradziad od strony Karlova. Szlak niebieski przechodzi malowniczo u stóp Wielkiego Kotła. Odbijając spod schroniska niebieskim szlakiem w prawo znajdziemy się na lekkiej, spacerowej trasie do Czerwonohorskiego Sedla. W tym samym kierunku można też przejść szlakiem czerwonym przez moczary Jezernika. Ze szlaku czerwonego można odbić na szlak niebieski w kierunku miejscowości Bela, który przechodzi obok Wysokiego Wodospadu
Pradziad noclegi na szlaku
W strefie szczytu, w pobliżu skrzyżowania wielu szlaków turystycznych, mamy do dyspozycji kilka obiektów noclegowych. Większy wybór jest dostępny u podnóża w miejscowości Karlova Studanka, Karlov, Mala Moravka.
