Od 1981 roku Masyw Śnieżnika wchodzi w skład Śnieżnickiego Parku Kajobrazowego, obejmującego również Góry Bialskie i Góry Złote. Granice masywu wyznaczają Dolina Białej od północy, rów górnej Nysy na zachodzie, dolina Morawki oraz Przełęcz Płoszczyna od wschodu oraz Przełęcz Międzyleska na południu. Najwyższym szczytem masywu jest Śnieżnik, leżący na granicy polsko-czeskiej i wznoszący się na wysokość 1425 metrów. Na hali pod szczytem umiejscowione jest tłumnie odwiedzane przez turystów schronisko. Najbardziej ruchliwe szlaki w kierunku Śnieżnika prowadzą od strony Kletna (szlak żółty) i Międzygórza (szlak czerwony). Niegdyś na szczycie była wzniesiona wieża obserwacyjna. Obecnie można zobaczyć jedynie jej ruiny.
Masyw Śnieżnika - budowa geologiczna
Masyw Śnieżnika stanowi fragment wielkiej jednostki geologicznej swanej metamorfikiem lądecko-śnieżnickim. Występują tutaj skały liczące kilkaset milionów lat. Są to gnejsy śnieżnickie, paragnejsy z fragmentami marmurów oraz łupki łyszczykowe. Sam szczyt Śnieżnika w przewadze składa się z gnejsów słojowo-oczkowych. Stoki zachodnie obfitują w łupki łyszczykowe i paragnejsy z kwarcytami, które dzięki bardzo dużej odporności na wietrzenie tworzą tam załomy na stoku a nawet niewielkie skałki. W dolinach strumieni występują osady piaszczysto-żwirowe, zaś na spłaszczeniach stokowych tworzą się płytkie torfowiska. Metamorficznym skałom śnieżnickim towarzyszą niewielkie złoża rud magnetyzowych i srebrnonośnej galenty. W latach powojennych, do 1958 roku, kiedy przerwano z powodu wyczerpania zasobów, Rosjanie na dużą skalę pozyskiwali tu tlenki uranu. W soczewach marmurów, występujących w łupkach łyszczykowych, w wyniku chemicznego rozpuszczenia powstają jaskinie. Najpiękniejszą jest udostępniona od 1983 roku Jaskinia Niedźwiedzia z przepiękną szatą naciekową. W porównaniu z innymi grupami górskimi Sudetów rzeźba śnieżnika jest unikatowa.
Stoki górskie są tutaj bardzo strome, osiągające miejscami nachylenie 30-40 stopni. Na stromych stokach leży wiele dużych bloków skalnych. Ich powstanie jest związane z intensywnym wietrzeniem skalnego podłoża. Z kopuły śnieżnika, pełniącego rolę zwornika odchodzi promieniście kilka wydłużonych grzbietów. Dwa najdłuższe biegną w kierunku południowym a nieco krótszy na północny zachód. Na nim znajduje się kilka mniejszych formacji – Żmijowiec (1155) i Czarna Góra (1205), stromo opadająca ku przełęczu Puchaczówka (864). Pozostałe grzbiety prowadzą w kierunku wschodnim, przez Dziczy Grzbiet (960) i Rykowisko (948) oraz w kierunku północnym przez Stromą(1166) i Młyńsko (991). Ostatni zaś, krótszy grzbiet ma kierunek zachodni i jego kulminacje stanowi Średniak (1210). Wszystkie grzbiety podzielone są dolinami rzek Czarnej, Kleśnicy, Kamienicy, Morawy i Wilczki. Na Stromej, Żmijowcu, Młyńsku i poniżej kopuły Śnieżnika widoczne są fragmenty powierzchni zrównań, utworzonych w wyniku długotrwałego wietrzenia skał. W Plejstocenie Masyw Śnieżnika znalazł się w strefie oddziaływania zimnego klimatu, sam wierzchołek pozostawał powyżej granicy wiecznego śniegu. Z tego okresu pochodzą różnorakie bloki skalne.
Przyroda obok szlaków na Śnieżniku
Powierzchnia parku wynosi 28 800 ha. Znaczne wyniesienie masywu śnieżnika ponad poziom morza, powoduje wystepowanie roślinnych pięter wysokościowych. Wysokość ma równiez wpływa na oddziaływanie warunków atmosferycznych na podłoże. O aktywnej erozji świadczą odsłonięte korzenie drzew. Dolnoreglowe lasy sięgają poziomu 1000 m n.p.m.Lasy Górnoreglowe zaś do poziomu 1250 n.p.m. a ponad nimi rozpościerają się subalpejskie łąki. Porastają one szczytową część kopuły Śnieżnika. Znajdziemy tam również obszar podobnie jak w rejonie Pradziada, sztucznie posadzonej kosodrzewiny.
Na skutek nadmiernych wyrębów i złych nasadzeń, w połowie IX wieku spowodowały przetrzebienie lasów górno i górnoreglowych i masowe usychanie borów. Obecnie prowadzone jest na dużą skalę odtwarzanie składu gatunkowego naturalnego lasu sudeckiego. Na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego zachowały się jednak duże fragmenty naturalnych lasów z pięknymi okazami starych buków, jaworów,świerków i jodeł. Rozległe kompleksy leśne oraz nieliczne siedziby ludzkie sprzyjają występowaniu wielu gatunków fauny. Z bardziej niestandardowych gatunków można spotkać tu muflony i kozice górskie. Na skałach można spotkać wygrzewającą się czarną lub brązową żmiję zygzakowatą.
Schronisko na Śnieżniku
Oczywiście shronisko nie stoi na śnieżniku tylko na hali poniżej, w kierunku Międzygórza. Odległość od schroniska pod Śnieżnikiem do szczytu, mierzona krokiem turystycznym to około 30 min. Często siedzący przy schronisku turyści chwalą się znajomym przez telefon "jestem na Śnieżniku". Tymczasem jeszcze nieźle się trzeba spocić aby tam dotrzeć.
Na początku XIX wieku na środku hali pod Śnieżnikiem powstała zagroda pasterska, prowadzona przez Szwjcara, zwana „Szwajcarką” (warto zwrócić uwagę na uderzające podobieństwo do historii schroniska Svycarna na Pradziadzie) Była to farma prowadząca hodowlę owiec i krów. Wyodrębniono w niej również część dla wędrowców oraz mały bufet. W drugiej połowie XIX wieku, w wyniku dużego zainteresowania turystycznego, na zlecenie ówczesnej właścicielki tych terenów księżny Marianny Orańskiej wybudowano nowe schronisko. Popularność Śnieżnika stale rosła. W 1871 roku dobudowano gospodę turystyczną, w której mieści sie obecne schronisko.
Dogodna komunikacja pozytywnie wpłynęłą dostępność szczytu. Obiekt cieszył się wyjątkową popularnością zimą. Organizowano tu wycieczki saniami, kursy narciarskie i zjazdy „rogatymi saniami” spod gospody na hali aż do Międzygórza. Jako legenda w dziejach schroniska zapisał się jego gospodarz Ś.P. Zbyszek Fastnacht, który włożył w jego prowadzenie całe swoje serce. W owym czasie obiekt został gruntownie wyremontowany a schronisko nabrało niepowtarzalnego klimatu.
Masyw Śnieżnika - szlaki turystyczne
U wrót schroniska na hali pod Śnieżnikiem spotyka sie wiele szlaków turystycznych. Najbardziej ruchliwe to szlak szlak żółty z Kletna, gdzie turyści chętnie odwiedzają Jaskienię Niedźwiedzią i kopalnię uranu oraz szlak czerwony z Międzygórza, które posiada znakomitą bazę noclegową.
- szlak żółty do Kletna (1,5 godz)
- szlak czerwony z Międzygórza (2 godz.)
- szlak niebieski z Międzygórza (2,5 godz.)
- szlak niebieski z Kamienicy (3 godz.)
- szlak czerwony z Czarnej Góry (3,5 godz.)
- szlak zielony w kierunku Śnieżnika (30 min.)
- szlak niebieski w kierunku Międzylesia (4 godz.)
Źródło: Materiały z tablic na ścieżce dydaktycznej.
